آموزش محیط زیست
سارا غلامحسین قوچانی؛ ابوذر حاتمی یزد؛ مهدی کلاهی
چکیده
هرچند تالاب‌ها زمانی بهترین تفرجگاههای ایران به شمار میرفتند، ولی در اثر عواملی همچون مدیریت غیرکارا، تعارض انسان-تالاب، تعارضات اجتماعی و عوامل طبیعی، بسیاری از آنها امروزه خشک‌شده و از بین رفتهاند. مقاله حاضر با هدف ساماندهی تالاب هشیلان کرمانشاه از طریق ظرفیتسازی و مشارکت اجتماعی، بر اساس یافتههای حاصل از اجرای ...
بیشتر
هرچند تالاب‌ها زمانی بهترین تفرجگاههای ایران به شمار میرفتند، ولی در اثر عواملی همچون مدیریت غیرکارا، تعارض انسان-تالاب، تعارضات اجتماعی و عوامل طبیعی، بسیاری از آنها امروزه خشک‌شده و از بین رفتهاند. مقاله حاضر با هدف ساماندهی تالاب هشیلان کرمانشاه از طریق ظرفیتسازی و مشارکت اجتماعی، بر اساس یافتههای حاصل از اجرای طرح ساماندهی تالاب هشیلان با رویکرد ظرفیتسازی اجتماعی انجام شده است. شیوه پژوهش، مشارکتی با کارکرد تحقیق در عمل است. جامعه آماری پژوهش، نهادهای محلی و دولتی و همچنین زنان و مردان روستاهای حوضه تالاب مخصوصاً روستاییان هشیلان است. برای ساماندهی تالاب هشیلان، از ابزار سیپا (برقراری ارتباط، آموزش و آگاهی عمومی) به‌عنوان ابزاری برای ظرفیتسازی و مشارکت اجتماعی استفاده شد. برای برقراری ارتباط با جامعه و نهادهای محلی و دولتی در جهت برجستهسازی اهمیت تالاب، جشنوارهای برگزار و کارگاههای آموزشی برای مردم روستای هشیلان اجرا شد. همچنین در راستای ارائه برنامههای راهبردی، نشستهایی با معتمدان محلی تدارک دیده شد و از طریق پرسشنامه موردبررسی قرار گرفتند. دادهها با نرم‌افزار SPSS26 تحلیل شدند و تکنیک SWOT مورد استفاده قرار گرفت. طبق نتایج، برقراری ارتباط، آموزش، آگاهی و همچنین برگزاری جلسات آموزشی، مهم‌ترین عوامل مؤثر در حفاظت و حمایت از تالاب هشیلان به دست آمدند. همچنین توسعه گردشگری و بهرهبرداری پایدار می‌تواند نقش مهمی در توانمندسازی جوانان روستایی و کسب درآمد پایدار داشته و زمینه را برای کاهش مهاجرت آنها به نقاط اطراف فراهم کند.
